Sztuczna inteligencja wspiera pracę Polaków na coraz większą skalę, ale zasady jej stosowania w firmach wciąż nie są ujednolicone. Jak wynika z raportu firmy doradczo-technologicznej Future Mind „Jak AI zmienia codzienność Polaków? Sztuczna inteligencja w pracy i życiu osobistym”, blisko 70 proc. pracowników przyznaje, że w ich firmie są wytyczne dotyczące AI, z czego 4 na 10 zawsze ich przestrzega. Z kolei 16 proc. deklaruje, że w ich miejscu pracy nie ma żadnych regulacji. To zróżnicowane podejście wynika m.in. z wielkości firm oraz specyfiki branż, w których operują.

Dane z badania Future Mind pokazują, że sztuczna inteligencja najczęściej wykorzystywana jest w średnich firmach (od 51 do 250 pracowników) – niemal połowa zatrudnionych tam pracowników (47 proc.) wskazuje, że dzięki AI poszerzają swoją wiedzę i zmieniają sposób myślenia. W dużych organizacjach (powyżej 250 pracowników) GenAI przede wszystkim poprawia jakość pracy – deklaruje tak 47 proc. respondentów, a jeden na trzech uważa ją za narzędzie zwiększające produktywność.

W mniejszych firmach (10–50 pracowników) potrzeby koncentrują się na rozwijaniu kompetencji i zwiększaniu konkurencyjności na rynku pracy, a także na znajdowaniu nowych możliwości biznesowych, takich jak rozwój produktów. Z kolei w mikrofirmach (1–9 pracowników) kluczową rolą sztucznej inteligencji jest zmniejszenie nakładu pracy, co pozwala lepiej zarządzać czasem i obowiązkami. Różnorodność potrzeb i zastosowań tej technologii pokazuje, że AI może być elastycznym narzędziem, które zarówno wspiera bieżące procesy, jak i stymuluje rozwój oraz innowacje. Warto jednak zauważyć, że sposób jej wykorzystywania w pracy różni się nie tylko w zależności od wielkości firmy, ale także od specyfiki branży, w której działa dana organizacja.

W coraz większej ilości sektorów GenAI jest używana przez rosnącą grupę pracowników. W usługach prawnych i konsultingowych przez 33 proc. badanych, w IT i telekomunikacji – 18 proc., marketingu i komunikacji – 17 proc. a w bankowości, finansach i księgowości – 13 proc.. Te branże należą do liderów w stosowaniu AI wśród pracowników. Z kolei, w obszarach takich jak budownictwo i infrastruktura czy handel, sztuczna inteligencja jest wykorzystywana w mniejszym stopniu – w każdej z tych branż wynosi to zaledwie 7 proc. Może to wynikać z ich charakterystyki, bardziej opartej na tradycyjnych procesach operacyjnych. Często wymagają one również wyższych nakładów inwestycyjnych na wdrożenie innowacyjnych technologii opartych na GenAI. Choć w tych dziedzinach jest ona obecnie rzadziej stosowana, jej potencjalne zastosowania, takie jak optymalizacja procesów czy automatyzacja powtarzalnych zadań, mogą w przyszłości przyczynić się do poprawy efektywności i jakości usług.

– Z naszego badania wynika, że Polacy najczęściej wykorzystują AI do automatyzacji zadań, wsparcia kreatywności i analizy danych. Dzięki temu ich praca staje się bardziej efektywna. Tylko 6 proc. badanych przyznaje, że technologia pozwala zmniejszyć potrzebę zatrudniania nowych pracowników. To najrzadziej wskazywana odpowiedź, co pokazuje, że AI głównie wspiera ludzi, zamiast ich zastępować – mówi Emil Waszkowski, Head of Strategy w Future Mind. – Wraz z jej rosnącą obecnością w różnych branżach ważne jest jej odpowiedzialne i świadome wykorzystywanie. Obejmuje to ochronę danych oraz przestrzeganie zasad etyki, praw autorskich i odpowiedzialności biznesowej – dodaje.

Zasady stosowania AI w firmach mają na celu stworzenie wspólnego zrozumienia i zapewnienie, że pracownicy korzystają z tej technologii zgodnie z oczekiwaniami organizacji. Jednak, pomimo rosnącej popularności sztucznej inteligencji w miejscu pracy, wytyczne dotyczące jej stosowania wciąż nie są powszechnie znane ani konsekwentnie przestrzegane. Jak wynika z badania Future Mind, nieco ponad czterech na dziesięciu pracowników deklaruje, że zawsze stosuje się do firmowych wytycznych (44 proc.), a co piąty (20 proc.) robi to jedynie od czasu do czasu. Tymczasem niemal co szósty (17 proc.) nie wie, czy jego organizacja w ogóle je posiada, a jeden na siedmiu (16 proc.) przyznaje, że takich zasad po prostu nie ma.

Największą świadomość w tym zakresie mają pracownicy średnich firm – 46 proc. konsekwentnie stosuje się do zasad. Brak wiedzy o istnieniu wytycznych jest jednak szczególnie widoczny w dużych organizacjach – 20 proc. ich pracowników przyznaje, że nie wie, czy firma je posiada. Z kolei brak formalnych regulacji najczęściej deklarują zatrudnieni w mikroprzedsiębiorstwach – 23 proc. W najmniejszych firmach często panuje też przekonanie, że zasady dotyczące AI nie mają większego znaczenia, co może wynikać z mniej formalnych struktur lub braku potrzeby ich wdrażania.

– Ankietowani w naszym badaniu w większości są świadomi wytycznych lub polityki pracodawcy w zakresie korzystania z GenAI. Jednak fakt, że nadal istotny odsetek pracowników nie zna zasad jej stosowania lub przestrzega ich jedynie okazjonalnie, pokazuje poważne wyzwanie dla firm – skuteczne wdrożenie zasad dot. AI do codziennej pracy. Tym bardziej że 10 proc. aktywnych zawodowo Polaków korzysta z AI codziennie, a 18 proc. przynajmniej raz w tygodniu. Bez zapewnienia przez pracodawców odpowiednich szkoleń i narzędzi spełniających standardy bezpieczeństwa danych trudno mówić o bezpiecznym oraz odpowiedzialnym wdrażaniu tej technologii w miejscu pracy. Inaczej polityka korzystania z AI jest tylko martwym dokumentem w bazie wiedzy firmy – podkreśla Emil Waszkowski, Head of Strategy w Future Mind.

Badanie Future Mind ujawnia różnice w podejściu do regulacji sztucznej inteligencji w zależności od branży i pełnionej roli w organizacji. Pracownicy sektora marketingu i komunikacji najczęściej deklarują, że zawsze stosują się do firmowych wytycznych – 68 proc., co może świadczyć o ich wysokiej wiedzy na temat odpowiedzialnego korzystania z tej technologii. Podobnie wskazywali także pracownicy takich branż jak usługi prawne i inne usługi konsultingowe (58 proc.), bankowość, finanse i księgowość (56 proc.), opieka zdrowotna (56 proc.) czy IT i telekomunikacja (54 proc.). Z kolei w administracji publicznej zasady są przestrzegane jedynie okazjonalnie (38 proc.), a w obszarach takich jak transport i logistyka część respondentów uważa, że przepisy związane z AI nie odgrywają kluczowej roli – 7 proc. Różnice widoczne są również na poziomie struktury organizacyjnej. Jeden na trzech właścicieli firm przyznaje, że jego organizacja nie posiada formalnych zasad dotyczących sztucznej inteligencji. Może to wynikać z niskiego priorytetu tej kwestii wśród kadry zarządzającej lub braku świadomości potrzeby ich wdrożenia.

Sztuczna inteligencja już nie jest technologią niszową, a jej rola w różnych sektorach dynamicznie rośnie. Wprowadzenie procedur i jasnych zasad jej stosowania to naturalny krok, który pozwala organizacjom minimalizować ryzyka oraz maksymalizować korzyści. Dzięki temu AI może być skutecznie dostosowywana do specyfiki firmy, a pracownicy mogą wykorzystywać jej potencjał w sposób bezpieczny i kontrolowany.

Kontakt dla mediów:

Julia Dudziak-Dropko
+48 729 115 231
[email protected]